برای از بین بردن بوی بد دهان ابتدا علت بوی بد دهان را شناسایی کنید. گاهی حتی با وجود مسواک زدن نیز این مشکل به وجود می آید که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
بوی بد دهان که در پزشکی اصطلاحا هالیتوزیس نامیده میشود، ممکن است برای همه اتفاق بیافتد. همه افراد گاهی دچار این مشکل شده و تنفسشان با بوی نامطبوعی همراه میشود که ممکن است خجالت اور و حتی همراه با اضطراب نیز باشد، مانند زمانی که فرد غذاهای خاصی مثل سیر، پیاز مصرف مینماید. اما هالیتوزیس مزمن یا طعم بد دهان میتواند نشانگر عدم بهداشت مناسب دهان و دندان بوده و یا هشداری از بدن فرد مربوط به سایر مشکلات سلامتی وی محسوب شود. به عنوان مثال بوی بد دهان ممکن است ناشی از بیماری لثه (پریودنتال) باشد. این بیماری در اثر تجمع پلاک روی دندان ها ایجاد می شود. در واقع، باکتری های موجود در دهان وقتی با شکر ترکیب میشوند با ایجاد حالت اسیدی باعث ایجاد سمومی می شوند که لثه ها را تحریک می کنند. اگر بیماری لثه بدون درمان ادامه یابد، ممکن است منجر به آسیبهای جدی تر به لثه و استخوان فک گردد.
در این قسمت به بررسی دلایل احتمالی اصلی ابتلا به بودی بد دهان پرداخته و آنها را بیان می نماییم:
عدم رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان یکی از مهم ترین عوامل ایجاد بوی بد دهان است. اگر فرد به طور منظم و روزانه مسواک نزده و از نخ دندان استفاده نکند، ذرات غذا در دهان باقی مانده و توسط باکتری ها به پلاک تبدیل میشود. پلاک لایه ای بی رنگ و چسبناک است که روی دندان های شما تشکیل شده و لثه‌ها را تحریک کند و در نهایت منجر به پریودنتیتال لثه شود. از طرفی دیگر، زبان نیز میتواند برای تجمع باکتری ها محل مناسبی باشد. بنابراین شستشوی زبان هم باید در روتین مراقب دهانی افراد گنجانده شود.
خوردن برخی غذاها مانند پیاز، سیر و ادویه های تند می تواند باعث بوی بد دهان شود. در واقع از سویی، تجزیه ذرات غذا در داخل و اطراف دندان فرد باعث افزایش باکتری ها و ایجاد بوی بد دهان شده و از طرفی دیگر نیز پس از هضم، این غذاها وارد جریان خون فرد شده به ریه های او منتقل می شوند و اینگونه نیز بر تنفس فرد تأثیر می گذارند.
طبق بررسی های صورت گرفته، دانشمندان معتقدند که بزاق به شستشوی دهان کمک می کند، بنابراین اگر بدن فرد بزاق کافی تولید نکند باعث ایجاد بوی بد دهان میشود زیرا باکتری های بد در دهان باقی می مانند و در ترکیب با شیرینی و اسیدها باعث ایجاد بوی بد میگردند.
مطالعات نشان میدهد که افراد سیگاری و مصرف کنندگان تنباکو بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری های مربوط به لثه هستند که خود یکی از اصلی ترین عوامل بوی بددهان و زرد شدن دندان میباشد.
برخی از داروها می توانند به طور غیرمستقیم با کمک به خشکی دهان باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. برخی دیگر از داروها نیز به خاطر تجزیه شدن در بدن باعث میشوند تا مواد شیمیایی آزاد شود که می تواند روی تنفس و بوی دهان تاثیر منفی بگذارد.
زخم های پس از جراحی دهان، پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا زخم های دهانی نیز یکی از عوامل ایجاد بوی بد دهان هستند.
بیماری های دیگر مانند برخی از انواع سرطان‌ها و شرایطی مانند اختلالات متابولیک و رفلاکس مزمن اسیدهای معده می‌توانند باعث ایجاد بوی بد در دهان گردند. علاوه بر این حساسیت به گلوتن نیز می تواند علاوه بر ایجاد لکه و زردی روی دندان، باعث بوی بد دهان می شود.
تمام غذایی که مصرف میکنیم، پس از مدتی در دهان ما شروع به تجزیه شدن می کند و این خود عاملی برای ایجاد بوی بد دهان است. همچنین از سویی دیگر، پس از اینکه غذاها هضم میشوند، در جریان خون جذب شده و به سمت ریه های ما حرکت می کنند و بر تنفس ما نیز تأثیر می گذارد. بسیاری از افراد فکر میکنند بعد از خوردن غذاهایی با بوی تند (مانند سیر یا پیاز) میتوان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه، بوی بد دهان را از بین برد، اما تا غذاها از بدن خارج نشوند، بوی نامطبوع ناشی از این غذاها به طور کامل از بین نمی رود. در این قسمت به معرفی برخی از غذاهای رایج که می توانند باعث بوی بد دهان شوند پرداخته ایم:
طبق نظر متخصصان عدم تولید بزاق در دهان و یا کم آب خوردن، باعث تغذیه باکتری هایی می شود که عامل ایجاد بوی بد دهان و زرد شدن دندان هستند. چای و قهوه هر دو دهان را خشک کرده و باعث کم شدن بزاق دهان می شوند، همچنین بوی قوی و ماندگاری دارند بنابراین جز آن دسته از نوشیدنی هایی هستند که آب دهان را کم کرده و باعث ایجاد بوی بد دهان میگردند. اگرچه حذف این دو نوشیدنی محبوب از رژیم غذایی، احتمال بوی بد دهان را کاهش میدهد اما برای بسیاری از افراد امکان حذف این نوشیدنی ها از روتین صبحگاهی خود تقریبا غیر ممکن است. بنابراین توصیه میشود که بعد از نوشیدن چای و قهوه ، یک لیوان اب مصرف کنید تا اینگونه به شستن دهان و همچنین تامین سطح رطوبت دهان کمک کرده و باعث رفع بوی بد دهان و سفید شدن دندان شوید.
نوشیدنی هایی که بدترین بو را ایجاد می کنند دارای مقادیر بالایی از سولفیت هستند. نوشیدن الکل باعث ایجاد کم آبی قابل توجهی در بدن شده و محیط مناسبی را برای باقی ماندن و رشد باکتری های بد در دهان ایجاد می نمایند.
اگر چه سیر یکی از عوامل مهم طعم دادن به غذاهای مختلف است، با این حال به علت بوی قوی و فراوانی که دارد، یکی از عوامل ثابت ایجاد بوی بد دهان محسوب می شود. بوی سیر تا آنجا در سیستم بدن باقی می‌ماند که میتواند پس از هضم وارد جریان خون شده و از طریق ریه‌ها باعث ایجاد بوی بد در تنفس فرد شود.
پیاز به خصوص در رژیم غذایی مردم کشور ما از اصلی ترین مواد اولیه تهیه غذاست. اما این ماده مفید، سرشار از ترکیبات گوگردی بوده و زمانی که وارد جریان خون میشوند منجر به بوی بد دهان و ریه‌ها می گردد.
شکر ترکیب مورد علاقه باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان بوده و به شدت آن ها را تغذیه میکند. بنابراین افرادی که به دنبال رفع بوی بد دهان هستند و اغلب آدامس می جوند تا دهان خود را مرطوب نگه دارند باید هشیار باشند که از ادامس بدون قند استفاده نمایند.
گوجه فرنگی، زغال اخته، انگور و سایر میوه‌ها و سبزیجاتی که بسیار اسیدی هستند، محیطی را ایجاد میکنند که بسیار برای باکتری‌های مضر ایجاد کننده بوی بد دهان، محبوب است. اگر چه میوه ها و سبزیجات برای داشتن یک رژیم غذایی سالم ضروری میباشند، اما میزان اسید فراوان موجود در برخی از این میوه ها و سبزیجات، سلامت دهان و دندان را مختل میکند بنابراین برای حفظ سلامت کلی بدن و بهداشت مناسب دهان و دندان باید رژیم مناسبی را انتخاب کرد.
بوی بد دهان در هنگام صبح وقتیکه از خواب بیدار میشویم، بخشی طبیعی و ناخوشایند در زندگی همه انسان هاست. وقتی که انسان در خواب به سر میبرد، میکروارگانیسم های طبیعی در دهان مشغول به فعالیت هستند. این باکتری ها در شکاف لثه، روی زبان و در هر گوشه و کنار دیگری که در دهان فرد پیدا شود زندگی کرده و از طریق تجزیه مواد غذایی باقی مانده در دهان، سلول، بزاق و خون، ترکیبات گوگردی فراری را آزاد می کنند که عامل ایجاد بوی دهان در صبح میشوند. همانگونه که پیشتر اشاره شد، بزاق معمولاً باکتری های ایجاد کننده بوی بد را دفع می کند، اما چون در هنگام خواب، تولید بزاق به طور خاص کاهش می‌یابد، دهان خشک شده و همین باعث تجمع باکتری های بد در دهان میشود. بنابراین اگر فرد با دهان باز بخوابید، مشکل حتی بدتر هم می شود. زیرا تنفس از طریق دهان اثر خشکی را تشدید کرده و باعث افزایش بوی بد دهان در صبح میگردد.
خوشبختانه بوی بد دهان در صبح را میتوان با ترکیبی از مراقبت مناسب از دهان و تغییر سبک زندگی درمان کرد. در واقع، نکته کلیدی برای مبارزه با این مشکل این است که اساسا چگونه در وهله اول از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنیم. در این بخش به معرفی راهکارهای پیشگیرانه ای برای از بین بردن بوی بد دهان در صبح میپردازیم:
بهترین راه حل برای از بین بردن بوی بد دهان از هر نوعی که باشد، حفظ بهداشت بی عیب و نقص دهان و دندان است. طبق دستور العمل های بهداشتی فرد باید دو بار در روز مسواک زده، حداقل یک بار در روز از دهانشویه و نخ دندان استفاده نماید. همچنین باید زبان خود را نیز تمیز کند زیرا تعداد زیادی باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان، روی زبان قرار دارند. برای اجتناب از بوی بد دهان در صبح، فرد باید شب ها قبل از خواب دندان های خود را مسواک کرده و بعد از آن چیزی نخورد و ننوشد. همچنین اگر فرد از ارتودنسی استفاده می کند، باید آن را به صورت روزانه تمیز نماید. نکته ای که می بایست در خرید وسایل بهداشت دهان و دندان می بایست به آن توجه کنیم مشکلات دهان و دندانمان است.
نوشیدن مقدار زیادی آب باعث افزایش تولید بزاق، کاهش باکتری های بد و جلوگیری از بوی بد دهان در صبح میگردد.
بهترین راه برای مبازره با بوی بد دهان این است که بدن بزاق بیشتری تولید نماید، صبحانه خوردن و سایر وعده ها غذایی سالم در طول روز مانند. جویدن میوه ها و سبزیجات ترد مانند سیب و هویج نیز می تواند به تولید بزاق کمک کند. همچنین استفاده از آدامس و ابنبات های بدون قند نیز مفید است زیرا باعث تحریک جریان بزاق در دهان میشوند اما چون فاقد شکر هستند باکتری های موجود در دهان را تغذیه نمیکنند و مانع از رشد آنها میگردند.
به منظور انتخاب بهترین راه حل برای از بین بردن بوی بد دهان میتوان با دندان پزشک مشورت کرد و با توجه به ریشه و عامل ایجاد این مشکل ان را درمان نمود.
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید عامل ایجاد کننده بوی بد دهان را در فرد تشخیص داد. و تنها بعد از این تشخیص است که می توان با توجه به نیازهای خاص بیمار، برنامه درمانی متناسب را برای رفع بوی بد دهان در نظر گرفت. به عنوان مثال، اگر بوی بد دهان نشانه بیماری دیگری در جای دیگری از بدن فرد باشد، پزشک می تواند در تشخیص و درمان مناسب به فرد کمک نماید.
همچنین بخوانید درباره تری کلوزان و پارابن
اما به طور کلی و اگر بیماری زمینه ای خاصی باعث ایجاد بوی بد دهان نباشد و عوامل ساده ای مانند عدم بهداشت مناسب دهان و دندان باعث ایجاد بوی بد دهن باشد با رعایت موارد زیر میتوان بوی بد دهان را از بین برد:
مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی با خمیر دندان حاوی فلوراید (حداقل دو بار در روز بعد، از بیدار شدن از رختخواب در صبح و شب بعد از شام)
نخ دندان کشیدن و دهانشویه حداقل دو بار در روز
تمیزکردن زبان به خصوص قسمت عقب زبان که به سمت گلو می رود
تعویض مسواک بعد از سه الی چهار ماه
مراجعه به دندانپزشک برای انجام معاینات و تمیزکردن معمول هر شش ماه یکبار
تمیز کردن اتصالات دندانی مانند دندان مصنوعی با محلول های تمیزکنده مخصوص.
به مقدار کافی آب بنوشید و از خشک شدن دهان خود جلوگیری کنید، زیرا بزاق دهان باعث از بین بردن باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی و بوی بد در دهان میگردد. نوشیدن آب فراوان یکی از روش های طبیعی برای مراقبت از دندان پوسیده است. همچنین میتوان در طول شب و خواب از دستگاه بخور استفاده کرد تا هوای خانه مرطوب بماند.
متخصصان توصیه میکنند که در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه و سبزیجات و کمتر از گوشت استفاده نماییم. جویدن سبزیجات و میوه های ترد مانند سیب، هویج، کرفس و غیره تأثیر عمیقی بر بهبود سلامت دهان و دندان دارد. جویدن باعث تحریک و ایجاد بیشتر بزاق میشود که خود حاوی آنتی بادی ها و پپتیدهای ضد میکروبی است و باعث کاهش پلاک دندان می شود. از سویی دیگر، جویدن به طور فیزیکی باعث پاک کردن و از بین بردن ذرات غذا و پلاک های ایجاد کننده بو از روی دندان ها میشود. همچنین حذف غذاهایی مانند پیاز، سیر، الکل و میوه های اسیدی نیز باعث پیشگیری از ایجاد بوی بد دهان میگردد.
مصرف زیاد غذاهای شیرین ارتباط مستقیمی با پوسیدگی دندان و بوی بد دهان دارد. باکتری های موجود در دهان با استفاده از شکر اسید تولید کرده و این کار باعث ساییدگی دندان ها و ایجاد بوی بد دهان می شود. در واقع به دلیل خوردن بیش از حد مواد غذایی شیرین و اسیدی و با تجمع باکتری ها در دهان که اسیدهایی میسازند که به مینای دندان حمله میکنند، مینای دندان از بین می‌رود و فرایند پوسیدگی ایجاد میشود. در مقابل، جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آب نبات بدون قند، باعث افزایش ترشح بزاق در دهان شده و اینگونه باکتری های تولید کننده بوی بد را از بین برده و از انتشار بوی بد دهان به دلیل خشکی جلوگیری می کند.
اگر با رعایت موارد بالا، باز هم بوی بد دهان فرد ادامه پیدا کرد، باید برای تشخیص عامل زمینه ای، با دندانپزشک مشورت نمود، زیرا در مواردی بوی بد دهان ممکن است ناشی از عفونت، بیماری، عوارض جانبی داروها و یا غیره باشد.
به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، بوی بد دهان در افراد، اغلب در نتیجه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان شروع می شود. وقتی بهداشت دهان و دندان در اولویت قرار نمیگیرد، تجمع باقی مانده ذرات غذا روی زبان، بین دندان ها و روی لثه های اطراف در ترکیب با باکتری های طبیعی داخل دهان، مواد شیمیایی را آزاد می کند که باعث ایجاد بوی بد در دهان میشود. اگرچه که توصیه های بسیاری در اینترنت در مورد چگونگی خلاص شدن دایمی از بوی بد دهان وجود دارد از کاربرد جوش شیرین و آناناس گرفته تا دهان شویه های خانگی با سرکه، حقیقت این است که هیچ معجون جادویی وجود ندارد که بتواند به یکباره انواع بوی بد دهان را برطرف کند.از نظر متخصصان، اگر دلیل ایجاد بوی بد دهان، ناشی از عفونت، بیماری زمینه ای یا عارضه جانبی یک داروی خاص باشد، میتوان با مشورت پزشک یا دندانپزشک خود برای همیشه از شر بوی بد دهان خلاص شد. اما اگر مانند بیشتر موارد، دلیل ابتلا به آن، عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان و یا رژیم غذایی نامناسب باشد، نمیتوان با یک باردرمان آن را از بین برد و نیاز به به مراقبت های مداوم است.
در این بخش به معرفی درمانهای سریع خانگی برای از بین بردن بوی بد دهان میپردازیم:
هر زمان که دهان خشک می شود، باید آب بنوشید. باید دقت داشته باشید که در این مواقع تنها باید آب نوشید نه انواع مختلف نوشیدنی مانند آبمیوه یا نوشابه، زیرا چنین نوشیدنی هایی می توانند بیشتر بزاق را از بین برده و دهان را بیشتر خشک نمایند.
غرغره کردن با آب نمک یک درمان طبیعی و آسان برای جلوگیری از بوی بد دهان است.
جویدن میخک نفس را تازه کرده و باعث ازبین رفتن باکتری های ایجاد بوی بد و پوسیدگی میشودنکته ای که باید به آن توجه داشت این است که نباید از روغن میخک و یا پودر میخک برای اینکار استفاده نمود.
سرکه سیب بوی بد سیر و پیاز را در دهان از بین میبرد. برای این کارکافیست کمی سرکه سیب را در یک لیوان اب مخلوط کرده و در دهان برای 30 ثانیه غرغره نمایید و سپس آن را به بیرون بریزید.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، خشکی دهان باعث ایجاد و تشدید بوی بد دهان میگردد. همچنین الکل به عنوان یکی از نوشیدنی های دارای سولفیت بالا، عامل مهمی در خشکی و دیهیدراته کردن دهان است، بنابراین استفاده از دهانشویه های رایج که حاوی الکل هستند عملا به جای بهبود بوی بد دهان، ممکن است باعث تشدید آن گردد. در این قسمت طرز تهیه یک دهانشویه خانگی را برای از بین بردن بوی بد دهان با شما به اشتراک میگذاریم:
1 فنجان آب گرم
1/2 قاشق غذاخوری دارچین
آب دو عدد لیمو
1 و 1/2 قاشق چایخوری عسل
1/2 قاشق چایخوری جوش شیرین
برای تهیه این دهانشویه، باید همه مواد را کاملا مخلوط کرده و سپس در ظرفی بریزید. این دهانشویه را میتوان تا 2 هفته استفاده نمود.
به چند طریق میتوان از این ماده برای از بین بردن بوی بد دهان به کار برد:
میتوان چند قطره از این روغن را روی خمیر دندان ریخت و دندان ها را مسواک زد.
چند قطره روغن درخت چای را در آب گرم مخلوط کرده و دهان خود را با آن بشویید.
نخ دندان تجمع پلاک ها، باکتری ها یا مواد غذایی گیر کرده بین یا روی دندان ها را که اغلب مقصر بوی بد دهان است، از بین می برد.
سبزی جعفری درمان محبوب و بسیار راحت برای رفع بوی بد دهان است. رایحه تازه و ترکیب کلروفیل بالای این گیاه می تواند اثر خوشبو کنندگی داشته باشد و میتواند به طرز موثری با ترکیبات گوگرد که یکی از عوامل بوی بد دهان هستند مبارزه کند. برای از بین بردن بوی بد دهان کافیست برگ های تازه جعفری را بعد از هر وعده غذایی جویده یا از مکمل غذایی جعفری را مصرف نمایید.
بسیاری بر این باورند که آب آناناس سریع ترین و موثرترین روش برای درمان بوی بد دهان است وبرای دیدن تاثیرات مثبت آن باید بعد از هر وعده غذایی یک لیوان آب آناناس ارگانیک نوشید یا یک تکه آناناس را به مدت یک تا دو دقیقه جوید. باید خاطر نشان کرد که هنوز مطالعات علمی برای اثبات این نظریه وجود ندارد.
ماست حاوی باکتری های سالمی به نام لاکتوباسیلوس است که قادر است در قسمت های مختلف بدن مانند روده، با باکتری های بد مبارزه کند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که پروبیوتیک های موجود در ماست در کاهش شدت بوی بد دهان موثر می باشد. به طوریکه یک مطالعه نشان داد که پس از 6 هفته خوردن ماست، بوی بد دهان 80 درصد از شرکت کنندگان کاهش یافت. توصیه میشود که به منظور مبارزه با بوی بد دهان، حداقل یک وعده در روز ماست ساده و بدون چربی مصرف شود.
تحقیقات نشان می دهد که چای سبز دارای خواص ضد عفونی کنندگی و خوشبو کنندگی بوده و قادر است که به طور موقت نفس را خوشبو کند. گیاه نعناع نیز دارای اثرات مشابهی میباشد، بنابراین مصرف یک فنجان چای نعناع سبز، میتواند یک درمان خانگی موثر برای رفع بوی بد دهان باشد.
