خشکی دهان می تواند نشانه برخی بیماری ها و کمبود ویتامین باشد که برای درمان بهتر است ابتدا علت آن را بررسی کرد. خشکی دهان می تواند مسئله ای جدی یا موقتی باشد
خشکی دهان (زروستومیا) وضعیتی است که در آن غدد بزاقی قادر به تولید بزاق کافی نیستند و باعث احساس خشکی دهان و گاهی زبان می‌شود. این حالت می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی مانند کم‌آبی بدن، مصرف داروهای خاص، استرس، تنفس دهانی، یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و سندرم شوگرن باشد.
این عارضه برای کسانی که داروهای خاصی مثل آنتی‌هیستامین یا داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند، می تواند به مشکلی رایج تبدیل شود.
همچنین می تواند منجر به مشکلاتی چون دشواری در بلع، بوی بد دهان، پوسیدگی دندان، و عفونت‌های دهانی شود. برای درمان این مشکل، استفاده از محصولات تحریک غدد بزاقی مثل آدامس و درمان بیماری‌های زمینه‌ای ضروری است.
بسیاری از بیماری ها باعث خشک شدن دهان شده و تاثیرات مختلفی بر تولید بزاق و سلامت دهان می گذارند. برخی از این بیماری ها عبارتند از :
دیابت
سندرم شوگرن
کم کاری تیروئید
بیماری های کلیوی
بیماری های عصبی
سرطان و شیمی درمانی
ایدز (HIV)
عوامل مختلفی باعث خشکی دهان می شوند. از جمله این عوامل می توان به برخی بیماری ها، مصرف برخی داروها، کمبود ویتامین، مشکلات گوارشی، استرس و اضطراب، سیگار کشیدن و بیشتر مواقع کم آبی بدن اشاره کرد. برای درمان خشکی دهان می بایست به درمان بیماری های زمینه ای، نوشیدن آب فراوان و تحریک بزاق دهان مثل جویدن آدامس پرداخت. در ادامه به بررسی عوامل مختلف خشکی دهان خواهیم پرداخت.
کمبود کدام ویتامین باعث خشکی دهان می شود؟ کمبود ویتامین B و آهن با تغییر در عملکرد غدد بزاقی و کاهش ترشح بزاق منجر به خشکی دهان می شوند.
چه داروهایی باعث خشکی دهان می شوند؟ داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، ادرار آورها و داروهای فشار خون، تولید بزاق را کاهش داده و در نتیجه دهان خشک می شود.
آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان می شود؟
رفلاکس معده و ناراحتی های گوارشی غدد بزاقی را تحریک کرده و به آن آسیب می زند و تولید بزاق را کاهش می دهد. مشکلات هضم و ناراحتی معده ترشح بزاق را مختل کرده و منجر به خشکی دهان می شود. همچنین این حالت می تواند از عوارض داروهای اختلالات گوارشی باشد.
تغییرات هورمونی در دوران بارداری و افزایش نیاز بدن به آب، باعث تشنگی شدید در بارداری شده و با کم آبی و خشکی دهان همراه است.
فعالیت غدد بزاقی برخی افراد در مواقع استرس و اضطراب کاهش پیدا کرده و باعث خشک شدن دهان و زبان آنها خواهد شد.
برخی افراد هنگام خواب دهان خود را باز می گذارند. به خصوص افرادی که در طول شب خروپف می کنند. این مشکل باعث بروز خشکی خواهد شد.
مصرف ناکافی آب، اسهال یا استفراغ باعث کاهش تولید بزاق و خشکی دهان می شود. برای رفع این مشکل ابتدا می بایست به درمان خشکی بدن پرداخت.
کافئین، الکل، غذاهای تند و ادویه دار و غذاهای اسیدی تولید بزاق را کاهش می دهند. همچنین قهوه و آبغوره نیز می توانند دهان را خشک کنند.برای درمان این مشکل بهتر است تغذیه سالم را در برنامه غذایی خود قرار دهید. از غذاهای شور و ادویه دار پرهیز کنید و بیشتر از میوه ها و سبزیجات مصرف کنید.
به طور طبیعی با افزایش سن، تولید بزاق نیز کاهش می یابد. بیشتر افراد سالمند از داروهای متعددی استفاده می کنند که این مشکل می تواند از عوارض مصرف داروها باشد.
ماری جوانا یا حشیش، متامفتامین، کوکائین، هروئین و مورفین هر کدام با تاثیرگذاری روی غدد بزاقی، باعث خشکی شدید دهان و مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان شده، سیستم عصبی را تغییر داده و تولید بزاق را کاهش می دهند.
همچنین مصرف دخانیات و سیگار نیز به مخاط دهان آسیب زده و عملکرد غددی را مختل می کند.
برای درمان خانگی خشکی دهان از راهکارهایی مثل نوشیدن آب کافی در طول روز و جویدن آدامس بدون قند برای تحریک ترشح بزاق و همچنین اجتناب از مصرف غذاهای شور، تند و کافئین دار استفاده کنید. همچنین گاهی استفاده ساده از بهترین بالم لب که مناسب باشد برای درمان این مشکل توصیه می شود.
در طب سنتی مصرف دمنوش هایی مثل گل ختمی و شیرین بیان و همچنین استفاده از روغن های گیاهی مثل روغن نارگیل برای مرطوب نگه داشتن دهان توصیه می شود.اگر خشکی دهان به مدت طولانی ادامه یابد یا باعلائم دیگری مثل مشکل در بلع، بوی بد دهان یا پوسیدگی دندان همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است تا علت های جدی تری مثل دیابت یا اختلالات غدد بزاقی بررسی و درمان شوند.
