خشکی دهان، بیماری ها، علت و درمان

خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان (زروستومیا) وضعیتی است که در آن غدد بزاقی قادر به تولید بزاق کافی نیستند و باعث احساس خشکی دهان و گاهی زبان می‌شود. این حالت می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی مانند کم‌آبی بدن، مصرف داروهای خاص، استرس، تنفس دهانی، یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و سندرم شوگرن باشد. 

این عارضه برای کسانی که داروهای خاصی مثل آنتی‌هیستامین یا داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند، می تواند به مشکلی رایج تبدیل شود.

همچنین می تواند منجر به مشکلاتی چون دشواری در بلع، بوی بد دهان، پوسیدگی دندان، و عفونت‌های دهانی شود. برای درمان این مشکل، استفاده از محصولات تحریک غدد بزاقی مثل آدامس و درمان بیماری‌های زمینه‌ای ضروری است.

چه بیماری هایی باعث خشکی دهان می شوند؟

بسیاری از بیماری ها باعث خشک شدن دهان شده و تاثیرات مختلفی بر تولید بزاق و سلامت دهان می گذارند. برخی از این بیماری ها عبارتند از :

دیابت

سندرم شوگرن

کم کاری تیروئید

بیماری های کلیوی

بیماری های عصبی

سرطان و شیمی درمانی

ایدز (HIV)

علت انواع خشکی دهان

عوامل مختلفی باعث خشکی دهان می شوند. از جمله این عوامل می توان به برخی بیماری ها، مصرف برخی داروها، کمبود ویتامین، مشکلات گوارشی، استرس و اضطراب، سیگار کشیدن و بیشتر مواقع کم آبی بدن اشاره کرد. برای درمان خشکی دهان می بایست به درمان بیماری های زمینه ای، نوشیدن آب فراوان و تحریک بزاق دهان مثل جویدن آدامس پرداخت. در ادامه به بررسی عوامل مختلف خشکی دهان خواهیم پرداخت.

خشکی دهان ناشی از کمبود ویتامین و مواد معدنی

کمبود کدام ویتامین باعث خشکی دهان می شود؟ کمبود ویتامین B و آهن با تغییر در عملکرد غدد بزاقی و کاهش ترشح بزاق منجر به خشکی دهان می شوند.

مصرف داروها و خشکی دهان

چه داروهایی باعث خشکی دهان می شوند؟ داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، ادرار آورها و داروهای فشار خون، تولید بزاق را کاهش داده و در نتیجه دهان خشک می شود.

خشکی دهان و معده

آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان می شود؟

رفلاکس معده و ناراحتی های گوارشی غدد بزاقی را تحریک کرده و به آن آسیب می زند و تولید بزاق را کاهش می دهد. مشکلات هضم و ناراحتی معده  ترشح بزاق را مختل کرده و منجر به خشکی دهان می شود. همچنین این حالت می تواند از عوارض داروهای اختلالات گوارشی باشد.

خشکی دهان در بارداری

تغییرات هورمونی در دوران بارداری و افزایش نیاز بدن به آب، باعث تشنگی شدید در بارداری شده و با کم آبی و خشکی دهان همراه است.

استرس و خشکی دهان

فعالیت غدد بزاقی برخی افراد در مواقع استرس و اضطراب کاهش پیدا کرده و باعث خشک شدن دهان و زبان آنها خواهد شد.

خشکی دهان در خواب

برخی افراد هنگام خواب دهان خود را باز می گذارند. به خصوص افرادی که در طول شب خروپف می کنند. این مشکل باعث بروز خشکی خواهد شد.

خشکی دهان به علت کم آبی بدن

مصرف ناکافی آب، اسهال یا استفراغ باعث کاهش تولید بزاق و خشکی دهان می شود.

علت خشکی دهان بعد از غذا خوردن

کافئین، الکل، غذاهای تند و ادویه دار و غذاهای اسیدی تولید بزاق را کاهش می دهند. همچنین قهوه و آبغوره نیز می توانند دهان را خشک کنند.برای درمان این مشکل بهتر است تغذیه سالم را در برنامه غذایی خود قرار دهید. از غذاهای شور و ادویه دار پرهیز کنید و بیشتر از میوه ها و سبزیجات مصرف کنید.

خشکی دهان در سالمندان

به طور طبیعی با افزایش سن، تولید بزاق نیز کاهش می یابد. بیشتر افراد سالمند از داروهای متعددی استفاده می کنند که این مشکل می تواند از عوارض مصرف داروها باشد.

چه مواد مخدری باعث خشکی دهان می شود؟

ماری جوانا یا حشیش، متامفتامین، کوکائین، هروئین و مورفین هر کدام با تاثیرگذاری روی غدد بزاقی، باعث خشکی شدید دهان و مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان شده، سیستم عصبی را تغییر داده و تولید بزاق را کاهش می دهند.

همچنین مصرف دخانیات و سیگار نیز به مخاط دهان آسیب زده و عملکرد غددی را مختل می کند.