کدام بیماری ها باعث کاهش وزن بی دلیل می شود؟

کاهش وزن دلایل مختلفی دارد؛ کاهش وزن ناخواسته و غیرقابل توضیح می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی پزشکی باشد. این نوع کاهش وزن، زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بدون تغییر در رژیم غذایی یا سطح فعالیت‌های روزانه‌اش، به طور قابل توجهی وزن از دست می‌دهد. این تغییرات می‌تواند ناشی از استرس یا بیماری باشد. در چنین شرایطی، ضروری است که فرد به پزشک مراجعه کند تا علت اصلی کاهش وزن مشخص و درمان مناسب آغاز شود. شناسایی به موقع این تغییرات می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و به حفظ سلامت فرد کمک کند. در این مقاله به بررسی عواملی خواهیم پرداخت که می‌توانند موجب کاهش وزن ناخواسته شوند و اهمیت تشخیص سریع این شرایط را توضیح خواهیم داد.

کاهش وزن طبیعی چه میزان است؟

اگر در 6 تا 12 ماه بیش از 5 درصد از وزن بدن خود (حدود 4.5 کیلوگرم) را از دست بدهید، به‌ویژه اگر بالای 65 سال دارید، این کاهش وزن ممکن است نگران‌کننده باشد. تغییرات طبیعی وزن معمولاً بین 2 تا 2.5 کیلوگرم است و کاهش بیشتر از این میزان ممکن است به مشکلات سلامتی اشاره داشته باشد. 

بیماری‌های مرتبط با کاهش وزن بی‌دلیل

برخی بیماری‌ها ممکن است باعث کاهش وزن بدون دلیل مشخص شوند، که نیاز به بررسی‌های پزشکی دقیق و تخصصی دارد. در ادامه، به مهم‌ترین این بیماری‌ها اشاره خواهیم کرد. 

از دست دادن عضلات

تحلیل عضلانی می‌تواند منجر به کاهش وزن و ضعف عضلانی شود. این حالت معمولاً در افراد غیرفعال یا بستری رخ می‌دهد و با ورزش و تغذیه مناسب قابل جبران است.

تیروئید پرکار 

زمانی که غده تیروئید هورمون بیش از حد تولید می‌کند، متابولیسم افزایش یافته و باعث کاهش وزن ناخواسته می‌شود. علائم دیگر شامل ضربان قلب سریع، اضطراب، و بی‌خوابی است.

آرتریت روماتوئید

بیماری خود ایمنی که مفاصل را دچار التهاب می‌کند و باعث تسریع متابولیسم و کاهش وزن می‌شود. علائم شامل درد و تورم مفاصل است.

دیابت نوع 1

کاهش تولید انسولین در دیابت نوع 1 باعث کاهش توانایی بدن در استفاده از گلوکز و در نتیجه کاهش وزن می‌شود. برخی از علائم این بیماری شامل تشنگی زیاد و تکرر ادرار است.

بیماری التهابی روده 

اختلالات مزمن گوارشی مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو که با التهاب مداوم باعث کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شود.

بیماری انسدادی مزمن ریه 

بیماری پیشرونده ریه که باعث افزایش مصرف انرژی برای تنفس و در نهایت کاهش وزن می‌شود.

اندوکاردیت

التهاب پوشش داخلی قلب که معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث کاهش وزن به دلیل تب و افزایش متابولیسم گردد.

سل 

عفونت باکتریایی که معمولاً ریه‌ها را درگیر می‌کند و کاهش وزن یکی از علائم اصلی آن است.

سرطان

سرطان بیماری‌ای است که در آن سلول‌های جهش یافته به سرعت تکثیر شده و به بافت‌های سالم حمله می‌کنند. برخی انواع سرطان‌ها، مانند سرطان‌های پانکراس، معده، کبد و مری، به دلیل التهاب و افزایش مصرف انرژی بدن می‌توانند باعث کاهش وزن ناگهانی بشوند.

بیماری آدیسون

بیماری که به علت کمبود هورمون‌های غدد فوق کلیوی باعث کاهش اشتها و وزن می‌شود.

HIV

عفونت ویروسی که به سلول‌های ایمنی حمله کرده و باعث کاهش وزن در مراحل پیشرفته می‌شود.

نارسایی احتقانی قلب  

اختلال در پمپاژ خون توسط قلب که باعث کاهش وزن از طریق کاهش اشتها و افزایش متابولیسم می‌شود.

سایر دلایل مرتبط با کاهش وزن بی‌دلیل

کاهش وزن ناخواسته می‌تواند به دلایل گوناگونی رخ دهد. از جمله مهم‌ترین علل این وضعیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلال در سلامت روان

اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن و OCD می‌توانند باعث کاهش اشتها و وزن شوند. این مشکلات معمولاً با علائمی مانند مشکلات گوارشی، کمبود انرژی، بی‌خوابی و استرس همراه هستند که تاثیر مستقیم بر کاهش وزن دارند. همچنین، برخی داروهای روان‌پزشکی نیز موجب کاهش اشتها و وزن ‌می‌شوند. 

اختلال مصرف مواد

استفاده از مواد مخدر و الکل می‌تواند باعث تغییر در اشتها، حالت تهوع و استفراغ شده و در نهایت به کبد آسیب بزند.

مصرف برخی داروها

برخی داروها ممکن است مشکلاتی مانند تغییر طعم یا بو، کاهش اشتها، خشکی دهان، مشکل در بلع یا حالت تهوع و استفراغ ایجاد کنند که در نتیجه ممکن است منجر به کاهش وزن شوند. 

درمان بیماری‌های مرتبط با کاهش وزن بی‌دلیل

اگر در ماه‌های اخیر کاهش وزن قابل توجهی داشته‌اید، ضروری است که برای شناسایی علت آن با پزشک یا متخصص مشورت کنید. درمان کاهش وزن ناخواسته بستگی به علت آن دارد و پزشک برای تشخیص دقیق ممکن است فرآیندهای تشخیصی مختلفی توصیه کند. 
این فرآیندها شامل معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی، آزمایش خون برای ارزیابی متابولیسم و عملکرد تیروئید، تجزیه و تحلیل ادرار برای شناسایی عفونت‌ها و بررسی عملکرد کلیه و مثانه، غربالگری سلامت روان برای بررسی مسائل عاطفی و ذهنی مرتبط با اشتها و غذا خوردن، و تصویربرداری مانند ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن برای رد تومورها یا بیماری‌های دیگر است. بر اساس نتایج این آزمایش‌ها، پزشک درمان‌های لازم را آغاز یا شما را به متخصص تغذیه یا مشاور مربوطه ارجاع خواهد داد.
همچنین، استفاده از محصولات بدن مانند مکمل‌های غذایی، ویتامین‌ها، کرم‌ها و داروهای خاص ممکن است به تنظیم متابولیسم بدن و بهبود فرآیندهای فیزیولوژیکی کمک کند.